Νευρολόγος - Ψυχίατρος
Ομότιμος Καθηγητής Νευρολογίας Α.Π.Θ.
Θέμα: "Ο Αδαμάντιος Κοραής ως Ιατρός"
ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εφημερίδα "Ολύμπιο Βήμα"
.
Δείτε το βίντεο της εκδήλωσης εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=lwMYlyGRHfw
.
Σταύρος Μπαλογιάννης:
- Ο Αδαμάντιος Κοραής ήταν ο πολυγραφότερος των συγγραφέων εν Ελλάδι.
- Με την έναρξη του Απελευθερωτικού αγώνα, τα επιχειρήματα του έγιναν η σημαία του Φιλλεληνικού Κινήματος που τόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε στην Αγώνα της Παλιγγενεσίας.
- Για να μιλήσει κανείς για τον Κοραή, πρέπει να δαπανήσει όλην του την Ζωή.
Ιωάννης Καποδίστριας & Αδαμάντιος Κοραής…Βίοι Παράλληλοι.
- Δύο άνθρωποι που ταυτίζονται στην αγάπη τους για την Πατρίδα.
- Ο τρόπος ζωής τους ακολουθεί ακριβώς την ίδια πορεία.
- Τα δωμάτια τους ήταν τα φτωχότερα που υπήρχαν. Πέθαναν πάμπτωχοι.
- Δεν ζούσαν για τον εαυτόν τους, παρά μόνο για την Πατρίδα.
Ο Νευρολόγος Ψυχίατρος κ. Σταύρος Μπαλογιάννης παρουσίασε διαδικτυακά στην Σχολή Γονέων - Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης την Δευτέρα 17-1-2022 τον βίο και την πολιτεία του Αδαμαντίου Κοραή, του δημοκρατικού φρονήματος και της ελεύθερης κρίσης, τον Κοραή της γερής παιδείας και ακμαίας σκέψης, τον μάστορα της γραφής και τον απροκατάληπτο πατριώτη, τον μετρημένο πολιτικό στοχαστή και τον ανεξίθρησκο σχολιαστή, τον λόγιο που συνδυάζει την ευρωπαϊκή μεθοδικότητα με την ευέλικτη δυσπιστία του Έλληνα της Ανατολής. Είναι όντως μεγάλη παράλειψη ότι μέσα στον καταιγισμό των θεμάτων και των απόψεων που προβλήθηκαν για τα διακόσια χρόνια του 1821 απουσίαζαν αναφορές και αναλύσεις για την προσφορά του Αδαμαντίου Κοραή στον Αγώνα, ενώ εξακολουθούσαν να ακούγονται συκοφαντικές κραυγές εναντίον του.
Και όμως ο μεγάλος Σμυρναίος σοφός, με χιώτικη καταγωγή, υπήρξε ο πνευματικός αρχηγός, αλλά και εκείνος που πρόβαλε την αναγέννηση της Ελλάδος ενώπιον της δημοκρατικής κοινής γνώμης των πολιτισμένων λαών.
Το περίφημο Υπόμνημα που υπέβαλε το 1803 ο Κοραής στην επιστημονική εταιρεία των Παρατηρητών του Ανθρώπου στο Παρίσι τόνιζε τις συνέχειες και τις συνάφειες του φιλελεύθερου φρονήματος, της φιλομάθειας και της εργατικότητας του σημερινού ελληνικού λαού με τις παρακαταθήκες της κλασικής αρχαιότητας.
Με την έναρξη του Αγώνα τα επιχειρήματά του έγιναν η σημαία του φιλελληνικού κινήματος που τόσο κρίσιμο ρόλο έπαιξε στην στήριξη του επαναστατημένου ελληνικού λαού, ιδίως τις τραγικές μέρες μετά την εισβολή του Ιμπραΐμ και την πτώση του Μεσολογγίου. Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι της ηρωικής πόλης είχαν ονομάσει «Κοραή» έναν από τους προμαχώνες απ' όπου μάχονταν, η δε Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας το 1827 ανακήρυξε τον Κοραή άξιο του έθνους και πρωτομάχο της ανεξαρτησίας.
Στα τελευταία έτη της ζωής του ο Αδαμάντιος Κοραής πλήρης εμπειριών, γνώσεων, πολυτίμου πολυπλεύρου προσφοράς και ευγενών οραματισμών προβαίνει σε απολογισμό όλων των ημερών του και ανοίγει πλήρως την ψυχή του, για να εκφράσει γεγονότα και συναισθήματα, όπως τα έζησε, προσπαθών να τα διηθήσει κατά το δυνατόν διά του ηθμού της αντικειμενικότητος.
Εις την αυτοβιογραφίαν του, την οποίαν συνέταξεν το 1829, τέσσαρα έτη προ της κοιμήσεως του, αναφέρει χαρακτηριστικώς, με πολλήν ειλικρίνειαν και αίσθησιν ευθύνης ότι «όστις ιστορεί τον ίδιον βίον, χρεωστεί να σημειώσει και τα κατορθώματα και τα αμαρτήματα της ζωής του με τόσην ακρίβειαν, ώστε μήτε τα πρώτα να μεγαλύνη, μήτε τα δεύτερα να σμικρύνη, ή να σιωπά παντάπασιν, πράγμα δυσκολώτατον, διά την έμφυτον εις όλους μας φιλαυτίαν».
Παράλληλα εις τις πολυαρίθμους επιστολές, τις οποίες συνεχώς απέστελλε ο Κοραής καταγράφει τις σκέψεις, τις εκτιμήσεις, τους οραματισμούς, τις συμβουλάς, τις παραινέσεις, την κριτικήν, τις παρακλήσεις, τις ανησυχίας, τις θλίψεις, τις αγωνίας, τους προβληματισμούς, τα γεγονότα της ζωῆς του και τα παγκόσμια γεγονότα όπως ο ίδιος τα έζησε ή εμμέσως τα εγνώρισεν κατά την διάρκειαν της πλήρους έργων και ευθυνών ζωής του. Οι δύο αυτές ουσιώδεις πηγές επιτρέπουν την διείσδυσιν στον πλούσιον εις στοιχεία και απέραντον εις έκτασιν ψυχικόν χώρον του Κοραή, εις την προσπάθειαν προς αναζήτησιν της ιδιότητος, την οποίαν διεφύλαττε πάντοτε ο Κοραής ως κύριον άξονα της πολυπλεύρου λειτουργικότητος του.
Ο Κοραής ήτο ιατρός, μεταφραστής ξένων ιατρικών συγγραμμάτων, φιλόλογος, διαμορφωτής της Ελληνικής γλώσσης, ερμηνευτής και εκδότης αρχαίων ελληνικών κειμένων, συγγραφεύς λογοτεχνικών έργων, διδάσκαλος, συγγραφεύς διδακτικών βιβλίων, κατηχήσεων, λεξικών, βιογραφιών, πολιτικός, συντάκτης εφημερίδων, μεταφραστής και εκδότης ξένων ιατρικών συγγραμμάτων και θεολογικών έργων και υπέρ άνω όλων Πατριώτης, αγωνιζόμενος διηνεκώς και επιμόνως διά την απελευθέρωσιν της Ελλάδος από τον μακραίωνον ζυγόν.
Ο Κοραής διακατεχόμενος από την δίψαν της μαθήσεως και της επιστήμης ανεχώρησεν εκ της Σμύρνης το 1782 για να σπουδάσει Ιατρική εις την Γαλλία. Διά τας σπουδάς του επέλεξεν την ιατρικήν σχολήν του Μοντσπελλιέρου (Montpellier) , η οποία ήτο η παλαιοτέρα καλώς ωργανωμένη Ιατρική σχολή εις την Ευρώπην. Εις το Montpellier ο Κοραής έφθασεν το 1782 και ενεγράφη εις την Ιατρικήν Σχολήν εις τας 14 Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Επί έξ έτη παρέμεινεν σπουδάζων την ιατρικήν, εν μέσω πολλών δυσχερειών, τόσον συνεπεία της επισφαλούς υγείας του, όσον και λόγω των σοβαρών οικονομικών αδυναμιών, τις οποίας συνεχώς αντιμετώπιζε. Παρά ταύτα οι σπουδές του τον ενθουσίαζαν και ενεπνέετο από τους διασήμους καθηγητάς, ως ήσαν οι Grimaud, Chaptal και Broussonet και υπό του ευρυτέρου ιατρικού πνεύματος το οποίον συνεδυάζετο μετά της φιλοσοφίας και διεκρίνετο διά τον σεβασμόν εις την ανθρωπίνην ζωήν και την ψυχοσωματικήν ενότητα του ανθρώπου.
Η ευρεία γλωσσομάθεια του Κοραή τον βοήθησε να διακρίνεται κατά την διάρκειαν των σπουδών του και εκ παραλλήλου να συντηρείται και να αντιμετωπίζει κατά το δυνατόν αξιοπρεπώς τας δαπάνας του. Εγνώριζεν ήδη ως φοιτητής απταίστως την Λατινικήν, την Αρχαίαν και Νέαν Ελληνικήν, την Εβραϊκήν, την Τουρκικήν, την Γαλλικήν, την Ιταλικήν, την Αγγλικήν, την Ολλανδικήν και την Γερμανικήν γλώσσαν. Οι σπουδές του Κοραή εις την Ιατρικήν σχολήν του Montpellier υπήρξαν λαμπραί. Την 11ην Ιουλίου του 1786 υπεστήριξεν την διδακτορικήν διατριβήν του ενώπιον των καθηγητών του, παρουσία διακοσίων πενήντα ακροατών, εκ των πλέον σοφών ιατρών και φιλολόγων και απέσπασεν τον θαυμασμόν και τον έπαινον όλων.
Η διατριβή υπό τον τίτλο Pyretologiae Synopsis ήτο διατυπωμένη εις την Λατινικήν και η προφορική ανάπτυξις αυτής εγένετο επίσης εις την Λατινικήν, την οποίαν ο Κοραής εχειρίζετο κατά άριστον τρόπον, ίσως καλύτερον από τους καθηγητάς του, γεγονός το οποίον ενεποίησεν βαθυτάτην εντύπωσιν εις τους εξεταστάς του και όλα τα μέλη της Ιατρικής Σχολής.
Μετ’ ολίγον, ο Κοραής εγένετο μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών του Montpellier και έκτοτε υπέγραφεν ως Ιατρός και Κορρεσπονδέντες της εν λόγω Ακαδημίας.
Από ευγνωμοσύνην προς την Εταιρείαν, η οποία τον κατέστησεν μέλος της, αφιέρωσεν τη μετάφραση την Κλινικής Ιατρικής του Christian Gottlieb Selle, προσωπικού ιατρού του Φρειδερίκου του Μεγάλου της Πρωσίας, υπό τον τίτλον Médecine clinique ou Manuel de pratique, την οποίαν εξέδωσε εις Μονπελιέ. Την ιδίαν εποχήν ο Κοραής απεφάσισεν να εκπονήσει και νέαν διατριβήν αναφερομένην εις τους αφορισμούς του Ιπποκράτους, υπό τον τίτλο Medicus Hippocraticus. Η σχολή του Μοντπελλιέ είχε ήδη ιδιαίτερο σεβασμό προς την Ιπποκράτειον ιατρικήν, η οποία αντιμετώπιζεν τον άνθρωπον υπό την έννοιαν της αρρήκτου ψυχοσωματικής ενότητος και ανεζήτει την αιτίαν πολλών νοσημάτων εις την διαταραχήν της ψυχικής ομοιοστάσεως του ατόμου. Η μελέτη του Ιπποκράτους άνοιξε νέους ευρυτάτους ορίζοντας εις την σκέψιν του Κοραή, ο οποίος έκτοτε μετά ζήλου εμελέτα και μετέφραζεν τα έργα του πατρός της Ιατρικής, εις τον οποίον εύρισκεν όλον το κάλλος και την δύναμιν της προηγμένης ιατρικής σκέψεως, η οποία προσελάμβανεν προφητικάς διαστάσεις. Το έργον του Κοραή επί της μελέτης και της μεταφράσεως των έργων του Ιπποκράτους εξετιμήθη ιδιαιτέρως υπό Γάλλων ελληνιστών, οι οποίοι είχον εντρυφήσει εις τον Ιπποκράτην και ανεγνώριζαν την ακρίβειαν και την καλλιέπειαν του μεταφραστικού έργου του. Ο Émile Littré, έγραψε ότι ο Κοραής υπό την τριπλή του ιδιότητα, ήτοι ως Έλλην, ιατρός και ελληνιστής, ήτο ο πλέον άξιος διά να εκδώσει το έργον του Ιπποκράτους.
Ο Κοραής, μετά την μετάβασιν του εις Παρισίους και την οριστικήν εγκατάστασιν του εις τας «Αθήνας του Βορρά», ησχολήθη πλέον ως ιατρός και κριτικός φιλόλογος με την ίασιν των κειμένων των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, διορθώνων τα λάθη εις χειρόγραφα και προγενεστέρας εκδόσεις αυτών, προβαίνων εις μεταφράσεις πολλών κειμένων εις την Γαλλικήν, εις εκδόσεις ανεκδότων κειμένων, εις συγγραφήν θεολογικών κειμένων, συγγραφήν εκπαιδευτικών βιβλίων, λεξικών, υπομνημάτων και αποστολήν εκατοντάδων επιστολών, εις τας οποίας αποτυπώνεται η ευγένεια και το κάλλος της ψυχής του, ο ενθουσιασμός του διά την γνώσιν και την επιστήμην, η αγάπη του διά την ελευθερίαν και κυρίως ο αγών και η αγωνία του διά την απελευθέρωσιν της Πατρίδος, διά την οποίαν νυχθημερόν ηγωνίζετο και αναλίσκετο, υπογραμμίζων πάντοτε την ανυπέρβλητον αξίαν του του Ελληνισμού και την ανεκτίμητον συμβολήν του εις την διαμόρφωσιν του παγκοσμίου πολιτισμού.
Η λέξις Πατρίς συνώδευσεν την τελευταίαν εκπνοήν του εις Παρισίους την 6ην Απριλίου του 1833.
Η επόμενη εκδήλωση θα γίνει διαδικτυακά την Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2022 στις 20:00 με καλεσμένο ομιλητή τον Αστροφυσικό – Κοσμολόγο & Αναπληρωτή Καθηγητή του Τ.Ε.Ι. Σερρών κ. Κωνσταντίνο Κλεείδη και θέμα «Αυτός ο κόσμος ο μικρός ο Μέγας». Η Εκδήλωση γίνεται σε Συνδιοργάνωση με το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών.
